Droge mond
Tijdelijke, langdurige of blijvende Droge mond?
Iedereen heeft er wel eens last van: een droge mond, Dit komt wel eens voor na langdurig praten en kan ook voorkomen bij stress. Het kan ook zo zijn dat je er langdurig last van hebt of zelfs dat het blijvend is. Als dit het geval is kan dit slecht zijn voor uw gebit en mondslijmvlies.
De meest voorkomende klachten bij een droge mond.
U kunt overdag maar ook 's nachts de behoefte hebben om iedere keer uw mond vochtig te maken. Het kan voorkomen dat het slikken van voedsel en dan met name droog voedsel (zoals beschuit, cracker of brood) moeilijk is. Het voedsel blijft in uw mond plakken. Ook komt het vaak voor dat de lippen en of de tong strak en plakkerig aanvoelen. Ook kunt u problemen hebben met praten. Bijvoorbeeld het klakken van de tong en een moeizame uitspraak van sommige woorden of letters.
Wat zijn de oorzaken van monddroogheid?
De oorzaak van een droge / te droge mond is een tekort aan speeksel. Onvoldoende afgifte van speeksel kan ontstaan door:
1. Medicijn gebruik
Heel veel medicijnen hebben als bijwerking dat de speekselklieren worden geremd in de afgifte van speeksel. Dit komt heel vaak voor bij medicijnen die gebruikt worden bij de behandeling tegen een hoge bloeddruk (antihypertensiva), of hartritmestoornissen. Maar ook diverse medicijnen zoals antidepressiva, slaap- en plasmiddelen remmen de aanmaak van speeksel . De medicijnen tasten de speekselklieren zelf meestal niet aan, maar remmen wel de speekselafgifte.
2. Ziekte
Een droge mond kan ook optreden bij uitdroging bijvoorbeeld door koorts of diarree. Ook iemand die lijdt aan (een nog niet goed ingestelde) suikerziekte kan klagen over dorst en monddroogheid. In deze gevallen is de klacht tijdelijk. Zodra de ziekte is genezen of de suikerziekte is geregeld, verdwijnen de klachten omtrent de droge mond. Blijvende monddroogheid komt voor bij mensen die lijden aan bijvoorbeeld aids of het syndroom van Sjögren (chronische ontsteking van de traan- en speekselklieren). Bij hen kunnen de klachten over monddroogheid wisselen, maar echt helemaal verdwijnen doen ze nooit. Bij het syndroom van Sjögren neemt de monddroogheid met de jaren zelfs toe.
3. Bestraling
Wanneer een kwaadaardig gezwel in het hoofd of de hals wordt bestraald, kunnen de speekselklieren onherstelbaar worden beschadigd. Dit resulteert veelal in blijvende, ernstige monddroogheid.
Waarom is speeksel zo belangrijk?
Met behulp van speeksel kunt u makkelijker bewegen met uw Tong, wangen en lippen.Speeksel heeft een smerende werking wanneer u spreekt, kauwt en slikt. Met uw speeksel maakt u uw voedsel vochtig zodat u het eenvoudiger en pijnloos kunt doorslikken. Ook voorkomt speeksel uitdroging van het mondslijmvlies en bovendien heeft het een reinigende werking op tanden en kiezen. Tenslotte remt speeksel de werking en de groei van bacteriën en schimmels in de mond, waardoor mondinfectie wordt voorkomen.
De gevolgen van een droge mond op uw tanden en kiezen!
Speeksel helpt uw tanden en kiezen te beschermen. Als u onvoldoende speeksel heeft, ontstaat tandplak sneller dan normaal waardor de kans op het ontstaan van gaatjes in uw tanden en kiezen toeneemt. Dit gebeurt vooral wanneer u regelmatig suikerhoudend voedsel eet. In een droge mond treden de vorming van tandplak en gaatjes vooral op langs de randen van het tandvlees. Bovendien kan het tandvlees gaan ontsteken en kunnen de tanden en kiezen uiteindelijk los gaan zitten. Zonder extra maatregelen kunnen uw tanden en kiezen dus sneller verloren gaan. Om de gevolgen van monddroogheid te bestrijden, kan iemand de behoefte hebben om op zure snoepjes te zuigen. Hierdoor neemt de kans op het ontstaan van gaatjes en tanderosie (slijtage door zuur) toe.
Zijn er gevolgen van een droge mond voor iemand met een kunstgebit?
Het kunstgebit blijft in een droge mond vaak niet goed op zijn plaats zitten of er ontstaat tussen het kunstgebit en het mondslijmvlies een ingedikte laag speeksel. Het kunstgebit plakt dan als het ware vast aan het gehemelte. Hierdoor gaat het kunstgebit wrikken en ontstaan pijnlijke plekken.
Wat zijn de gevolgen van een droge mond voor het mondslijmvlies?
Slijmvliezen raken eenvoudig geïrriteerd als de speeksellaag ontbreekt. Die irritaties ontstaan bijvoorbeeld door het kunstgebit, of door het eten van zuur of gekruid voedsel of het drinken van alcohol. Er kunnen dan pijnlijke plekken ontstaan op uw tong, wang, gehemelte of tandvlees. Ook ontstekingen, vooral schimmelinfecties, kunnen makkelijk ontstaan.
De oplossing!!
Het stimuleren van de speekselafgifte
Uw speekselklieren kunnen tijdelijk niet goed werken of uw speekselafgifte kan geremd zijn door het gebruik van medicijnen. In beide gevallen kunt u de speekselproductie stimuleren. U kunt bijvoorbeeld voedsel eten waarop u echt even goed moet kauwen. Bijvoorbeeld aan een bruine boterham, of een wortel en zelfs een suikervrije kauwgom kan al helpen. De afgifte van speeksel kunt u ook verbeteren door het eten van licht zuur voedsel, zoals fruit of komkommer. Helaas werkt dit vaak niet of onvoldoende bij mensen die al langer lijden aan het syndroom van Sjögren of die in het hoofd of de hals zijn bestraald.
Het gebruik van speekselvervangers
Als uw speekselklieren niet meer werken, of nog maar een beetje, is het niet mogelijk de speekselproductie te stimuleren. U kunt dan met behulp van zogenoemde speekselvervangers de gevolgen van een droge mond beperken. Dit is een soort bevochtigingsgel (Biotène Oral Balance) of een verstuiver (Glandosane, Xialine). Een bevochtigingsgel brengt u op de slijmvliezen aan. Met behulp van een verstuiver kunt u de mondholte met die vloeistof bevochtigen. Het lichtzure Glandosane is voor iemand met eigen tanden en kiezen niet aan te bevelen voor frequent gebruik. Een gel wordt vooral ‘s nachts prettig gevonden, een spray is vooral overdag aangenaam. Welk middel u het prettigst vindt, moet u zelf ondervinden. Een mondgel is bij de drogist of apotheek te koop.
Verandering van medicijnen
Is medicijngebruik de oorzaak van uw droge mond? Dan kan uw huisarts of specialist de soort medicijnen, de dosering of het tijdstip van toediening misschien aanpassen.
Heeft u nog vragen? Stel ze gerust aan uw tandarts.
